یکی از جذابترین انواع فضای سبز خانگی، روف گاردن است؛ روف گاردن یا باغ بام از جمله ایدههایی است که این سالها طرفداران بسیاری پیدا کرده است و معمولا با هزینههای زیادی طراحی و اجرا میشود. یکی از مشکلاتی که اکثر علاقهمندان به روف گاردن درگیر آن هستند، هزینههای بسیار زیاد برای طراحی و اجرای باغ بام است. ما در این گفتگوی صمیمانه، تلاش میکنیم که پرتکرارترین سوالات شما درباره طراحی روف گاردن را پاسخ دهیم و با ارائه یک آموزش گام به گام، طراحی چنین فضایی را با کمترین هزینهها به شما آموزش دهیم.
روف گاردن (roof garden) به معنای باغی است که در پشت بام قرار دارد؛ این ایده تلاش میکند تا یک فضای سبز بکر و دلنشین در پشت بام خانه ایجاد کند. بسیاری از دوستداران فضای سبز و مکانهای آرامشبخش علاقه دارند که پشت بام خود را به یک روف گاردن تبدیل کنند ولی نمیدانند که دقیقا باید کار را از کجا شروع کنند. در ادامه این قسمت از گفتگو، ما بصورت گام به گام به شما میگوییم که چگونه فضای سبز روف گاردن را طراحی کنید.
در قدم اول، باید به دقت بررسی کنید که با چه فضایی روبرو هستید. اگر متراژ پشت بام شما زیاد است و قصد دارید که یک طراحی پرهزینه انجام بدهید، المانهایی مانند آبنما، شومینه، اتاقهای شیشهای و نورپردازیهای تخصصی به طراحی شما راه پیدا میکنند؛ اما اگر فضای شما کوچک است یا قصد دارید که این طراحی را با یک هزینه مقرون به صرفه به پایان برسانید، باید بر روی عواملی مانند گل و گیاه، سایبانهای پارچهای و طراحیهای دستساز مانور بیشتری بدهید.
در این مرحله از طراحی، یک نقشه کلی از پشت بام خود بکشید و هر بخش را با اسم خاصی، نامگذاری کنید. مثلا قسمت اول، بخش آلاچیق است و قسمت دوم بخش باربیکیو است و قسمت سوم بخش گل و گیاه است. این نقشه به شما کمک میکند که کار را با دقت بیشتری پیش ببرید و اشتباهات را به حداقل برسانید؛ البته دقت داشته باشید که برای کشیدن یک نقشه باید متراژ دقیق پشت بام را به دست بیاورید و تمام جزییات را در کاغذ لحاظ کنید.
طراحی روف گاردن اصول مخصوصی دارد که با طراحی حیاط یا طراحی فضای سبز یک پشت بام، تا حدودی متفاوت است؛ همه چیز به این بستگی دارد که شما قصد دارید روف گاردن چه کاربریای برایتان داشته باشد. معمولا از روف گاردن برای استقبال مهمانها یا فضایی برای رسیدن به آرامش استفاده میکنند. اگر قصد دارید که روف گاردن خود را به مهمانیها اختصاص دهید باید از عوامل خاصی مانند باربیکیو یا مبلمان و نیمکت، بیشتر از المانهای دیگر استفاده کنید.
یکی از مهمترین اجزای روف گاردن، گل و گیاهان هستند؛ نکته اینجاست که حتما باید با تحقیق و پرس و جو، گیاهان مناسب پشت بام را پیدا کنید و فقط و فقط از آن دسته از گیاهان بهره ببرید. همچنین اگر متراژ روف گاردن شما زیاد است و قصد دارید از گلهای بسیاری در آن استفاده کنید، بهتر است که یک سیستم آبیاری اتوماتیک هم به طراحی خود اضافه کنید.
سوال دیگری که ذهن بسیاری از علاقهمندان به روف گاردن را به خود مشغول کرده، این است که مبلمان مخصوص روف گاردن دقیقا چه خصوصیاتی دارند. پاسخ این سوال را با یک توضیح کوتاه به شما ارائه میدهیم:
برای خرید مناسبترین مبلمان برای روف گاردن باید نکات و عوامل بسیاری را در نظر بگیرید؛ مثلا اینکه مبلمان راحتی گزینه بهتری هستند یا اینکه در کنار انواع مبل و صندلی بهتر است از نیمکتهای چوبی هم استفاده شود. در مجموع، تلاش کنید که به سراغ مبلمانی بروید که سه ویژگی مهم زیر را دارند:
هر روف گاردنی باید براساس یک سری اصول و نکات مهم طراحی شود، چراکه این نوع از طراحی خط مشیهای مخصوص به خود را دارد. در قسمتهای قبلی این مطلب، به برخی از این اصول پرداختیم اما در این قسمت، آنها را بصورت کامل بررسی میکنیم:
بسیار مهم است که کف روف گاردن شما با یک پارکت، موزاییک یا سنگ مخصوص آراسته شده باشد؛ سطح یا کف در طراحی روف گاردن بسیار مهم است، چراکه بیشتر از هر جز دیگری به چشم میآید و نقش هماهنگ کردن اجزای محیط با یکدیگر را به عهده دارد.
علاوه بر المانهایی مانند آلاچیق، آبنما و باربیکیو، حتما باید دقت و حوصله کافی را برای خرید وسایلی مخصوص فضای سبز لحاظ کنید. گلها، انواع گیاهان، انواع درختچهها و چمنهای طبیعی و مصنوعی بارزترین اجزای فضای سبز هستند. لازم است که هر گوشه از روف گاردن با این المانها پر شده باشد.
یکی از اصلهای کلیدی در روف گاردن، فضای مرکز یا نقطه کانونی است؛ لازم است که طرح اجراییتان حتما از یک نقطه مرکزی برخوردار باشد. این نقطه مرکزی با هر چیزی میتواند تزیین شود. ایدهها و راهکارهای متعددی برای ایجاد یک نقطه کانونی وجود دارد؛ به طور مثال، میتوانید نقطه کانونی را با قرار دادن مبلمان، چمنکاری و نورپردازی متفاوت برجسته کنید.
نورپردازی در انواع طراحیها نقش مهمی دارد اما باید بگوییم که در روف گاردن بسیار مهمتر است؛ روف گاردن فضایی است که معمولا در شب مورد استفاده قرار میگیرد و شب هم بهترین زمان برای استفاده از نورپردازی است. سعی کنید از تکنیکهای نورپردازی با چراغ باغی، نورپردازی در کنافها یا نورپردازی دیواری استفاده کنید.
با طراحی کردن یک روف گاردن، محیط بسیار جذابی در اختیار خواهید داشت؛ شما میتوانید ساعتهای زیادی را در چنین مکانی به سر ببرید و غرق لذت شوید اما مسئله اینجاست که اگر طراحی روف گاردن به خوبی انجام نشود، معایب و آسیبهای گوناگونی به ساختمان وارد میکند. نکتههای زیر را به دقت مطالعه کنید:
اگر کف پشت بام خود را به خوبی عایق نکنید، با مشکل نشتی آب مواجه خواهید شد. مهمترین جز روف گاردن، درختان و فضای سبز آن است؛ این گیاهان نیاز به آبیاری مرتب دارند و اگر سیستم تخلیه آبیاری درست طراحی نشده باشد یا زمین عایق نباشد، مشکل نشتی موجب آسیب به ساختمان میشود.
این یک نکته تا حدودی صحیح است؛ البته شما میتوانید با کنترل هزینهها و محدود کردن طرح خود، هزینه ساخت روف گاردن را تا حدود زیادی کم کنید اما واقعیت این است که روف گاردن در نهایت امر، یک طراحی گران قیمت است و شما باید بودجه قابلتوجهی را برای آن کنار بگذارید.
مشکل سوم، مربوط به رویش گیاهان در روف گاردن است. ممکن است قسمتی از گیاهان باغ بام در یک محیط بسته یا آلاچیق قرار بگیرند اما قسمت عمده آنها در فضای باز گذاشته میشوند. نکته اینجاست که در بسیاری از موقعیتهای جغرافیایی در کشور ایران، گیاهان به خوبی رشد نمیکنند و به سبب عوامل محیطی پژمرده میشوند؛ روف گاردن در پشت بام قرار دارد و در پشت بام هم هوا تا حدودی سردتر است؛ در نتیجه بیشتر از هرجای دیگری موجب از بین رفتن گیاهان میشود. این مسئله یکی از مهمترین معایب روف گاردن محسوب میشود.
زمانیکه برای ساخت آلاچیق یا آبنمای روف گاردن گودالسازی میکنیم، ممکن است سقف دچار مشکل شود. همچنین ممکن است ریشه گیاهان به سقف نفوذ کند و موجب آسیب به آن شود. در کل میتوانیم بگوییم که بسیاری از آیتمهای موجود در روف گاردن، سقف خانه شما را تهدید میکنند؛ پس با حوصله و وسواس خاصی، طراحی و ساخت روف گاردن را دنبال کنید.
پاسخ این سوال کاملا به شما و طرح ذهنیتان بستگی دارد؛ متخصصان طراحی روف گاردن میتوانند فرایند طراحی و اجرا را با کمترین یا بیشترین هزینه به پایان برسانند. نکته اینجاست که برای کاهش هزینهها، میتوانید المانهای روف گاردن خود را کاهش دهید یا جای خالی آنها را قرار دهید تا به مرور زمان پر شوند.
فرایند عایق کردن سقف روف گاردن، یک پروسه تخصصی، زمانبر و تا حدودی هزینهبر است؛ بهتر است برای انجام اینکار، با یک متخصص مشورت کنید یا کار را به یک تیم تخصصی بسپارید. با این حال، ما مراحل عایق کردن سقف را به شما میآموزیم:
در این مرحله باید کف را با خاک یا پوکهریزی تراز کنید و شیب کلی را به نحوی تنظیم کنید که آب به سمت کفشورها هدایت شود.
با ایزوگام حرارتی، پایمر یا اپوکسی باید کف را عایق کنید. انتخاب نوع عایق بستگی به بودجه و علاقه شما دارد. در کل، سعی کنید که با یک جنس خوب، کف را عایق کنید.
در این مرحله باید یک لایه برای رد نشدن ریشه درختان و گیاهان ایجاد کنید؛ این قسمت اصطلاحا آنتیروت نامیده میشود. آنتیروت نیز با سه شیوه حرارتی، پایمر و اپوکسی انجام میشود.
اجرای یک لایه عایق اضافه، برای اطمینان صددرصدی از جلوگیری از هرگونه آسیب به سقف بسیار لازم است. این لایه معمولا با موزاییک، پارکت، سرامیک یا حتی چمن مصنوعی ایجاد میشود.
تصویرهایی که در ادامه مشاهده خواهید کرد، ایدههای گوناگونی به شما میدهند تا
همانطور که که در ادامه خواهید دید، بسیاری از این طرحها، توسط تیمهای تخصصی طراحی و اجرای روف گاردن پیاده شدهاند؛ شما نمیتوانید این طرحها را دقیقا به همین شکل در روف گاردن شخصی خود پیاده کنید اما میتوانید راهکارهایی برای طراحیهای سبکتر و کمهزینهتر پیدا کنید.
یکی از اجزای جدانشدنی از روف گاردن، انواع آلاچیق است؛ البته آلاچیقهایی که معمولا در روف گاردن یا باغ بام به کار میروند با دیگر آلاچیقهایی که در باغ و حیاط ساخته میشوند، اندکی متفاوت هستند. باید به این نکته توجه داشته باشید که آلاچیق شما، وزن چندان زیادی نداشته باشد و در صورت امکان، متناسب با محیط شما ساخته شده باشد.
موضوع این است که برخی از طراحان، از آلاچیقهای آماده و ساخته شده برای طراحی خود استفاده میکنند؛ اگر بتوانید یک آلاچیق متناسب با محیط خود بسازید، بهترین انتخاب را کردهاید.
در ادامه این گفتگو، چند نمونه تصاویر آلاچیق روف گاردن را برای شما آماده کردهایم تا خلاقیت ذهنی خود را فعال کنید.
اگر همه نکات این گفتگو را به کناری بگذاریم و به این سوال فکر کنیم که؛ چگونه یک روف گاردن ساده طراحی کنیم؟
به این نتیجه خواهیم رسید که استفاده اصولی و دقیق از المانهای ارزانقیمت، مهمترین قدم در طراحی یک روف گاردن ساده است.
یکی از مهمترین عوامل افزایش قیمت در طراحی، خرید آیتمهای گرانقیمت یا خرید تعداد زیادی از آیتمهای طراحی است. به طور مثال، خرید یک آلاچیق چوبی یا یک باربیکیو از یک برند خارجی، هزینههای زیادی را به شما تحمیل میکند. همچنین خرید تعداد زیادی مبل یا فلاورباکسهای متنوع، بودجه طراحی روف گاردن را به انتها میرسانند.
حالا بگویید که چه نیازی به خریدهای تعداد بالا داریم، زمانیکه میتوانیم با کمترین آیتمها یک طراحی شیک را پیش ببریم؟
بسیاری تصور میکنند که برای طراحی و ساخت یک روف گاردن، حتما باید از آیتمهای خیلی زیاد و گرانقیمت استفاده کنیم، در صورتیکه این تفکر اشتباه است. مهمترین نکته در طراحی، این است که:
از هر آیتم به بهترین شکل استفاده کنید و چیدمان المانها را با دقت بسیاری انجام دهید
ما تلاش کردیم که در یک گفتگوی مختصر اما دقیق، بسیاری از پرسشهای مربوط به طراحی فضای سبز روف گاردن را پاسخ دهیم؛ در قسمت اول، به قدمهای اصلی برای فضای سبز روف گاردن پرداختیم و در بخشهای بعدی، به موضوعات فرعی مانند نحوه عایق کردن کف و آموزش خرید مبلمان روف گاردن پرداختیم. مجموعه چمنزار بسیار خرسند میشود اگر بداند این مقاله به شما در طراحی روف گاردن یاری رسانده است. نظرات و تجربیات خود را در قسمت کامنتها، با ما به اشتراک بگذارید. همچنین میتوانید با مطالعه مقاله “فضای سبز پشت بام” نکات بیشتری درباره طراحی و اجراهای مرتبط با پشت بام بیاموزید.
نظرات کاربران