مراقبت از چمن مصنوعی

با چمن مصنوعی مهربان‌تر باشیم

هر شخصی بنابر حرفه، شغل و دغدغه های فکری روزمره خود، به موضوعات مرتبط با آن توجه بیشتری نشان می‌دهد. مثلا یک مهندس معمار به طور ناخودآگاه ساختمان‌ها را مورد بررسی و موشکافی قرار می‌دهد و یا یک مهندس مکانیک، به موضوعات پیرامون اتومبیل علاقه و اشتیاق نشان می‎دهد. این رفتار یکی از پدیده‌های شگفت انگیز ذهن انسان است که به آن غربالگری می‌گویند. افراد شاغل در حوزه چمن مصنوعی از جمله پرسنل گروه چمنزار نیز از این قاعده مستثنی نیستند و طبیعتاً توجه بیشتری نسبت به موارد استفاده چمن مصنوعی و مراقبت از چمن مصنوعی در گوشه و کنار محیط زندگی خود نشان می‌دهند. دستاورد این مواجهه و تعامل پویا، تجربیات جالبیست که بازگو کردن و پرداختن به آنها، نکات آموزنده گران‌بهایی را در اختیار کاربران فعلی و آینده چمن مصنوعی قرار می‌دهد.

بدرفتاری با چمن مصنوعی

از مواردی که به کرّات دیده می‌شود، عدم رعایت اصول صحیح نگهداری چمن مصنوعی در فضاهای خصوصی و عمومی است. به زبان ساده می‌توان گفت که در بسیاری از موارد، با چمن مصنوعی بدرفتاری می‌شود که این امر تاثیرات مخرّب و ناگواری بر آن خواهد داشت. این تاثیرات را میتوان به دو دسته موقّتی و دائمی تقسیم بندی کرد.

تاثیرات موقتی: در کوتاه مدت چمن دچار تغییر ظاهری می شود که این تغییر قابل جبران و زودگذر است.

تاثیر دائمی: چمن به صورت همیشگی دچار تغییرات ظاهری و فیزیکی می‌گردد. این تغییرات غیرقابل بازگشت هستند و کیفیت چمن را به شدت کاهش می‌دهد. این تاثیرات گاهی به اندازه ای گسترده است که ماهیت کاربری چمن مصنوعی و موجودیت آن را دگرگون می‌کند. اجرای عملیات ساختمانی، نوسازی و تعمیرات در بناها در زُمره پرخطرترین فعالیت‌هاییست که می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری به چمن‌ مصنوعی وارد نماید. چندی پیش با یکی از این موارد روبه رو شدیم که به دلیل شرایط وخیم نگهداری از چمن مصنوعی واقع در محل، از آن عکس برداری انجام شد تا در قالبِ نوشتاری پندآموز مطرح شود.

مواردی که چمن مصنوعی را تهدید میکند

بر اساس نوع تهدیدات قابل مشاهده در تصویر، به توضیح هر یک می‌پردازیم:

اجسام سخت، تیز و بُرنده

در مقالات پیشین (بررسی موارد تأثیر گذار بر رنگ و شکل چمن مصنوعی) به دفعات درباره ضرر و زیان این قبیل اجسام بر روی چمن مصنوعی صحبت کرده‌ایم. اشیای فلزی، سنگی، شیشه ای، پلیمرهای سخت و خشک و مواد مشابه در صورتی که که دارای لبه های تیز باشند، می‌توانند باعث ایجاد بُرش در الیاف و بکینگ چمن مصنوعی شوند. زمانی که الیاف سطحی بریده می‌شود، چمن به صورت لکه‌ای دچار کچلی می‌گردد. بُرش در لایه بکینگ (نگهدارنده زیرین) نیز پارگی‌های گسترده ای ایجاد می‌کند که ترمیم آنها بسیار دشوار است. انبار کردن و نگهداری ابزار آلات ساختمانی، بلوک و سنگ با لبه‌های تیز، شیشه پنجره، میز و صندلی و کُمدهای چوبی با سطوح شکسته، مساله‌ای است که با اندکی توجه و دلسوزی مالکان چمن مصنوعی، قابل پیشگیری می‌باشد.

خاک ، سیمان ، گچ ، آهک و انواع مواد پودری

از موراد دیگری که در مراقبت از چمن مصنوعی باید رعایت شود، جلوگیری از تماس با مسالح ساختمانی است.

این گونه مواد از طریق فیزیکی و شیمیایی به چمن مصنوعی آسیب وارد می‌کنند، که مهم‌ترینِ آن؛ ایجاد پوسیدگی می‌باشد. این مواد غالباً دارای ماهیت اسیدی و یا قلیایی بوده و هنگامی که با آب ترکیب می‌شوند، با الیاف و بکینگ واکنش ترکیبی انجام داده و اثرات مخرّبی مانند تغییر رنگ، ایجاد شکنندگی و پوسیدگی را در مدت زمان کوتاه به چمن وارد می‌کند. از سوی دیگر، لایه نسبتاً سختی بر روی سطح الیاف پدیدار می‌شود، که تردّد بر روی چمن، باعث خرد و شکسته شدن آن می‌گردد. شکستگی و جویدگی الیاف و به دنبال آن، کاهش شدید عمر چمن مصنوعی از عواقب این پدیده می‌باشد.

رسوب تدریجی املاح روی چمن مصنوعی

رسوب تدریجی املاح نیز از دیگر پیامدهای این مواد است که مختصراً به آن می‌پردازیم. نیروی کِشِش سطحی،از پدیده‌های فیزیکی معروف است، که می‌توان گفت همه افراد در زندگی روزمره با آن مواجه شده‌اند. باقی ماندن قطرات آب بر روی سطح شیشه‌های معمولی، ساده‌ترین مثال برای این پدیده است. پس از بارش باران و یا اِشباع رطوبت در هوا، قطرات آب در فضای گودِ حاصل از زاویه بسته برگ، گیر می افتد و به آهستگی تبخیر می شود. پس از تبخیر آب، تمامی مواد جامدی که به صورت محلول در آب وجود داشته، روی سطح برگ رسوب کرده و لایه مقاومی را تشکیل میدهد.

در چمن مصنوعی نیز درست مانند چمن طبیعی ، آلودگی های فیزیولوژیک از قبیل خاک ، ریزگرد ، سیمان و …. در سطح فیلامنت های با اشکال پیچیده انباشته می شود .به عنوان مثال ، الیاف با اَشکال V ، W، Y و اٌمگا در ساختار خود دارای زوایای بسته ای هستند که یک فضای گود را تشکیل می دهد.اگر چمن مصنوعی بلافاصله پس از آلوده شدن با مواد ذکر شده، مورد شست و شو با فشار آب قوی و جاروهای پُرز پلاستیکی قرار گیرد، تمامی مواد از روی سطح چمن پاک می‌شود. ولی اگر در این امر تأخیر ایجاد شود، زدودن لایه رسوبی بسیار دشوار خواهد شد.

کشیدن و ساییده شدن اجسام سنگین

همانطور که می دانید، الیاف چمن مصنوعی در آرایش  U شکل ، درون لایه نگهدارنده قرار گرفته و توسط پوشش نهایی ( معمولا از نوع لاتکس ، PU و  PE) محافظت و تثبیت می‌شود. لایه نگهدارنده از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار است به صورتی که در برابر نیروهای بُرشی و کِششی، مقاومت قابل قبولی نشان داده و به سادگی دچار پارگی نمی‌شود. ولی اگر اجسام سنگین بر روی سطح چمن مصنوعی کشیده شود، آنچنان نیرویی به فیلامنت ها وارد می‌شود که باعث پارگی لایه بکینگ و جدا شدن الیاف می‌گردد. در مواردی نیرو به یک سرِ کوک وارد می‌شود و آن را به صورت یک‌طرفه از داخل بکینگ بیرون می‌کشد. یکی از موارد بسیار متداول این حالت، در محل عبور خودروها دیده می‌شود.

هرز گردیِ چرخِ خودروی درحال سکون، حتی چرخش فرمان خودروی درحال حرکت، باعث سیاه شدن، پوسیدگی و کنده شدن الیاف می‌گردد. اجرای چمن در شیار محصور با کفپوش‌های بتُنی و سنگی، راهکار محافظت در مسیرهای عبور خودرو می‌باشد. دیتِکس بالای فیلامنت نیز نقش و تاثیر به سزایی در کاهش آسیب دارد.

پیشنهاد می‌کنیم درباره‌ی نگهداری از چمن مصنوعی فوتبال که در مقاله‌ی چمن مصنوعی بارسا آورده شده است، بخوانید.

تماس با آتش و گرمای شدید

مورد چهارم برای مراقبت از چمن مصنوعی جلوگیری از تماس با آتش و گرمای شدید است. برخی از فرایندهای ساختمانی از قبیل جوشکاری فلزات، بُرِشکاری با سنگ فرز، برشکاری با مشعل گاز، اجرای پوشش عایق (قیرگونی)، در صورتی که بدون رعایت نکات ایمنی و در مجاورت چمن مصنوعی انجام شود، خسارات شدیدی وارد می کند و در برخی موارد احتمال آتش سوزی گسترده وجود دارد.

تجمع و انباشت آب

مواد تشکیل دهنده چمن مصنوعی به طور ذاتی در برابر رطوبت و آب مقاوم هستند. واکنش شیمیایی موادی نظیر پُلی اتیلن و پُلی پروپیلن با آب، بسیار ناچیز است ولی همانطور که پیشتر نیز در همین نوشتار اشاره شد، همیشه احتمالِ مخلوط شدن مواد دیگری با آب وجود دارد که سبب اسیدی و قلیایی شدن آن می‌شود. با این حال، لایه پوششی بکینگ SBR LATEX، اگر به مدت طولانی درون آب قرار گیرد، به تدریج انسجام و بافت یکپارچه خود را از دست داده و دچار خوردگی و ریزش می‌گردد. پس از بر شمردن تعدادی از موارد زیان‌بار برای چمن مصنوعی، ذکر این نکته ضروریست که چمن مورد استفاده در تصویر مقاله، از نوع رویال ۲۵ می‌باشد که با توجه به کیفیت بالای خود، آسیب بسیار اندکی به این چمن وارد شد و پس از پیگیری‌های صورت گرفته، مالکِ این چمن تمامی موارد توصیه شده را رعایت نمود.

فرمول موفقیت هرکالا

شناخت درست ←  استفاده و نگهداری درست ←  افزایش عمر و نگهداری

در پایان سخن، لازم به ذکر است که چمن مصنوعی پدید آمده تا جایگزین چمن طبیعی شود. اما گاهی اوقات رعایت اصول استاندارد مراقبت از چمن مصنوعی توسط کاربر فراموش می‌شود. خواهشمندیم همان اندازه که به چمن طبیعی توجه و رسیدگی می‌نمایید، گوشه چشمی هم به نگهداری چمن مصنوعی داشته باشید.

بازسازی چمن مصنوعی کوبیده شده