به جرات می‌توان گفت فوتبال یکی از پرطرفدارترین ورزش‌ها در دنیاست. این ورزش هیجان خاصی دارد و افراد زیادی را در سراسر دنیا پای تلویزیون و یا بر روی صندلی ورزشگاه‌ها میخکوب می‌کند. سبزی دلنشین چمن در این ورزش چشم را نوازش می کند و سبب می شود افراد با هیجان بیشتری آن را دنبال کنند. ممکن است بسیاری از شما فکر کنید که چمن به کار رفته در استودیوم های ورزشی چمن طبیعی است. اما بهتر است بدانید در طی پنجاه سال اخیر و با پیشرفت تکنولوژی، دیگر از چمن طبیعی در زمینهای ورزشی استفاده نمی شود و چمن مصنوعی جایگزین این نوع چمن شده است.
هزینه نگهداری از چمن مصنوعی فوتبالی بسیار پایین تر از چمن طبیعی است و دوام آن در برابر عوامل محیطی بسیار بالاست. به همین دلیل استفاده از این محصول گزینه مناسبی برای پوشش سطوح ورزشگاه‌هاست.
قبل از استفاده از چمن مصنوعی از چمن طبیعی در وزشگاه‌ها استفاده می شد. در اوایل دهه ۷۰ میلادی استفاده از چمن مصنوعی فوتبالی مطرح گردید و مورد استقبال قرار گرفت. کارشناسان فوتبال بر این عقیده هستند که استفاده از چمن طبیعی بهتر از چمن مصنوعی است. اما استفاده از چمن طبیعی مشکلات خاص خود را دارد و همین امر سبب شده است که بیشتر ورزشگاه‌ها به سمت استفاده از چمن مصنوعی سوق داده شوند.
زمینهای ورزشی می‌توانند ترکیبی از هر دو چمن طبیعی و مصنوعی باشند. زمین های فوتبال ساخته شده از چمن هیبریدی ترکیبی سخت تر از زمینهای طبیعی هستند و احتمال صدمه ورزشکاران در این نوع چمن نیز وجود دارد.
چمن مصنوعی فوتبالی نوعی چمن مخصوص است که برای استفاده در زمینهای فوتبال تولید می شود. ارتفاع الیاف در این محصول ۵۰ تا ۶۰میلیمتر است و تراکم آن حدود ۸ تا ۱۰هزار کوک بر مترمربع. همچنین فاصله ردیف‌های بافت از یکدیگر معمولاً ۸/۵ اینچ است. ترکیب این ویژگی‌ها سبب می‌شود این چمن اندکی تُنُک و کم تراکم دیده شود.
فیلامنت رشته‌های پلیمری هستند که رنگ، وزن و قطر متفاوت دارند و در تولید چمن مصنوعی به کار می‌روند. فیلرها موادی هستند که خاصیت حجم دهنگی دارند. فضاهای خالی فیلامنت‌ها در چمن مصنوعی فوتبالی با فیلرها پر میشوند تا الیاف ایستا باشند و حالت عمودی به خود بگیرند. برای این منظور از شن سیلیس ( نوعی فیلر) با قُطر ۰٫۵ تا ۱ میلی متر استفاده می‌شود.
نوع، ضخامت و تراکم فیلامنت‌ها از جمله عواملی هستندکه مقدار شن سیلیس موردنیاز در واحد سطح را تعیین می‌کنند. قابل ذکر است هر چقدر ضخامت و تراکم فیلامنت پایین باشد، به شن سیلیس بیشتری نیاز است.
ممکن است بپرسید دیتکس چمن مصنوعی فوتبالی چیست؟! توضیح آن بسیار ساده و قابل فهم است و نیاز به تخصص خاصی ندارد. واحد دیتکس گرم بر ۱۰ هزار متر طول (gr/۱۰۰۰۰) است. به طور مثال ۱ فیلامنت به طول ۱۰ هزار متر یا ۱۰ کیلومتر را تصوّر کنید که در حجمی کوچک مانند یک قرقره جمع شده است. این توده نخ را وزن کنید. عدد حاصل درمقیاس گرم دیتکس آن را مشخص می کند. در چمن مصنوعی فوتبالی، دیتکس معمولاً بین ۱۱ هزار تا ۱۶ هزار گرم بر متر متغیّر است.
لایه زیره یکی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده چمن مصنوعی فوتبالی است و نقش حیاتی را در عملکرد مناسب و ماندگاری این محصول بازی می کند. این لایه از ۲، ۳ و یا ۴ لایه مجزّا تشکیل شده است که این لایه ها می توانند بافته و یا نبافته باشند. لایه بافته به صورت شبکه یا نِت ماتریکس متقارن از نخ‌های پلی پروپیلن ساخته شده است که از لحاظ ظاهری شبیه به گونی پلاستیکی است. لایه نبافته نیز از جنس PP است. این لایه مشابه لایه ژئوتکستایل با وزن کمتر است که فلیس یا نَمَد نامیده می‌شود. لایه‌های بافته و نبافته توسط فشار و حرارت به یکدیگر متصل میشوند و سپس وارد حوضچه مایعِ پوشاننده (کوتینگ) میشوند.
در نسل‌های قدیمی چمن مصنوعی از ماده ترکیبی لاتکس استایرن بوتادین استفاده می‌شد. ولی استفاده از این ماده به دلیل آلودگی زیست محیطی و عدم قابلیت بازیافتی ممنوع گردید و مواد «پلی اورِتان» و «پلی اتیلن» جایگزین آن شدند.
در گذشته، انباشته شدن آب در زمینهای ورزشی مشکلات فراوانی را ایجاد می‌کرد. این موضوع باعث می شد حرکت بازیکنان و توپ بر روی چمن کُند شود و سطح کیفیت بازی به میزان چشمگیری کاهش یابد. فیفا ضوابط بسیار سخت گیرانه‌ای را در رابطه با استانداردهای مدیریت آب در زمین های فوتبال در نظر گرفته است. این الزامات در زمینهای چمن طبیعی و چمن مصنوعی فوتبالی دارای شباهت ها و تفاوت‌هایی هستند. چمن مصنوعی فوتبالی از لحاظ توانایی خروج آب به دو گروه اصلی طبقه بندی می‌شود:
در روش نخست، چمن مصنوعی فوتبالی پس از طی تمامی مراحل تولید، وارد دستگاهی می‌شود که با فرو بردن میله‌های داغ و باریک (شبیه به هُویه) درون لایه بکینگ، سوراخ‌هایی منظم و متقارن در آن ایجاد می شود.
در روش دوم، تمامی لایه های زیره چمن مصنوعی فوتبالی از لایه نبافته و نمدی مانند با جنس پلی اُلِفین ساخته میشوند. در این نوع بکینگ آب از تمامی نقاط عبور می کند. در نتیجه این گروه از چمن‌های مصنوعی توانایی شگفت انگیزی در خروج آب سطحی دارند.
ممکن است این سوال برای بسیاری از افراد پیش بیاید که چمن مصنوعی فوتبالی چه تفاوتی با چمن تزینی دارد؟! بهتر است بدانید در دنیای چمن مصنوعی برای هر کاربری نوع خاصی چمن تعریف شده است. هر یک از این محصولات ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند و هرگز نمی‌توان آنها را به جای هم به کار برد.
ارتفاع الیاف در چمن مصنوعی تزیینی عموماً ۸ تا ۴۰ میلی متر است و این نوع چمن تراکم بالاتری نسبت به چمن مصنوعی فوتبالی دارد. به طور کلی، در تولید چمن مصنوعی از فیلرها در بین الیاف آن استفاده می شود. فیلرها، که عموما به رنگ زرد هستند، نقش بسیار مهمی را در ساختار چمن مصنوعی بازی می کنند. فیلرها با ساختار مجعد خود (۱) فضای خالی بین الیاف را پر می کنند و (۲) موجب ایستایی الیاف و ضربه پذیری بالای آنها میشوند. از فیلرها در چمن مصنوعی تزیینی و چمن مصنوعی فوتبالی استفاده می شود. اما نوع جنس فیلر به کار رفته با توجه به کاربری آنها متفاوت است. در چمن مصنوعی فوتبالی از فیلرهای سیلیس و گرانول استفاده می‌شود.
همانطور که می‌دانیم چمن‌های طبیعی بعد از یک دوره سبزی دچار زردی در ریشه می شوند. فیلرها به خوبی ظاهر چمن مصنوعی تزیینی را به چمن طبیعی نزدیک می‌کنند. برای نزدیک شدن چمن مصنوعی تزیینی به چمن طبیعی از ترکیب رنگهای سایه روشن استفاده می شود. در این روش در الیاف اصلی و فیلر از ۲ تا ۳ رنگ استفاده می‌شود که معمولا ترکیبی از رنگهای سبز، زرد و قهوه‌ای هستند.
مهم‌تریم ویژگی که در چمن مصنوعی فوتبالی باید در نظر گرفته شود، دوام و ضربه پذیری بالای آن است. این چمن‌ها معمولا دارای الیافی به ارتفاع ۵۰ تا ۶۰ میلی متر هستند و تراکم کمتری نسبت به چمن‌های تزیینی دارند. همین ویژگی قابلیت بارگیری آنها را افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه در ورزش فوتبال ضربه های زیادی به چمن وارد می شود دوام آن اهمیت بالایی دارد. چمن مصنوعی فوتبالی معمولا دیتکس بالایی دارد. این ویژگی سبب می شود که طول عمر چمن بالا رود. چمن‌های مصنوعی فوتبالی معمولا دیتکس ۸۵۰۰ تا ۱۲۵۰۰ دارند. هر چقدر دیتکس این محصولات بالاتر باشد برای استفاده در بازی فوتبال مناسب تر هستند. سیلیس که به عنوان فیلر در چمن مصنوعی فوتبالی به کار می رود آن را سنگین می‌کند و ویژگی ضربه پذیری آن را بالا می‌برد.
تا بدین جا شما را با ویژگی های چمن مصنوعی فوتبالی آشنا کردیم. در اینجا به معرفی انواع چمن مصنوعی فوتبالی با ویژگی‌های متفاوت می پردازیم.
چمن مصنوعی دایمند متفاوت‌ترین نوع چمن مصنوعی فوتبالی است که معنی آن الماس است. شکل الماس گونه در سطوح الیاف چمن مصنوعی دایمند نمایان است. وقتیکه الیاف چمن مصنوعی مدل دایمند را از مقطع طولی آن نگاه میکنید حالتی الماسگونه نیم لوزی و نیم بیضی را می بینید. این شکل ارتباط مستقیمی با مقاومت این محصول در برابر کوبش دارد. چمن مصنوعی مدل دایمند دارای انعطاف پذیری و برگشت پذیری بالایی است.
نکته قابل توجه دیگر در چمن مصنوعی فوتبالی دایمند دیتکس (وزن الیاف) آن است. اگر بخواهیم وزن الیاف این چمن مصنوعی را با دیگر محصولات موجود داخلی مقایسه کنیم به نتیجه جالبی می‌رسیم. پیشتر در این مقاله به نحوه سنجش دیتکس پرداختیم. وزن یک دوک نخ چمن مصنوعی در هر ۱۰۰۰۰ متر طول به عنوان دیتکس چمن شناخت می‌شود. برای مثال دیتکس چمن مصنوعی منوفیلامنت ۱۲۰۰۰ است و چمن مصنوعی مدل فیبریلیت ۸۸۰۰ و اما دیتکس چمن مصنوعی فوتبالی دایمند ۱۳۲۰۰ است و همین امر قابلیت این محصول را در بربر ساییده شدن بالا می برد.
۷کیلو گرانول و ۲۳ کیلو سیلس مناسب‌ترین حجم استفاده از فیلرها در این محصول هستند. موضوع قابل توجه این است که تزریق بیشتر و یا کمتر از این مقدار، سطح زمین چمن مصنوعی فوتبالی را از استاندارد خارج می‌کند و سبب می شود این محصول زودتر کوبیده شود و الیاف آن تیره تر شوند.
به طور کلی انواع چمن مصنوعی فوتبال به دو دسته فیبریلیت و مونوفیلامنت تقسیم میشوند.
نخستین نسل از چمن مصنوعی از الیاف فیبریل شده (فیبریلیت) صاف استفاده می‌نمودند.
زیرا این روشِ ساخت فیلامنت به صورت گسترده در تولید ریسمان، طناب و منسوجات بسته بندی در صنایع مختلف به کار گرفته می شد.رشته های فیبریلیت دارای ساختاری شاخه شاخه و منشعب می باشند به طوری که می‌توان آن را محور عرضی تا پهنای بسیار بیشتری باز کرد. در چنین حالتی، قطعاتِ متصل به یکدیگر با شکل چهار ضلعی پدید می‌آید. لازم به ذکر است که به دلیل حجیم بودن این نوع رشته، تعداد کمتری از آن می تواند مساحت بیشتری را در مقایسه با انواع مونو پوشش دهد، همچنین از نظر ضربه پذیری و جلو گیری از سر خوردن، الیاف فیبریلیت حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
فیلامنت‌های مونو در ابتدا به صورت تخت و مسطح ساخته می‌شدند. این ساختار بسیار ضعیف و انعطاف پذیر است و به راحتی دچار تغییر شکل و فرسایش می‌شود. با پیشرفت ماشین آلات صنعت نساجی و دستگاه‌های تزریق (اکستروژن)، امکان ساخت فیلامنت هایی با اَشکال پیچیده و متنوع فراهم آمد. در ابتدا یک یا چند بخش با ضخامت بیشتر به عنوان ستون فقرات (آوند گیاهی) به فیلامنت افزوده شد تا در برابر خم شدن زیر فشار، مقاومت بیشتری نشان داده و در عین حال با داشتن خاصیت ارتجاعی و فنری، توانایی بازیابی حالت اولیه را داشته باشد. پس از آن، اشکال دیگری همچون W، O، M، D، Y، X، S، C، V لوزی، اُمگا، بیضی و ترکیبی از این اشکال تولید شد.
چمن مصنوعی مدل مونوفیلامنت در واقع نمونه تزئینی مدل چمن مصنوعی فوتبالی است که در آن از الیاف مقاوم با تکنولوژی جدید منوفیلامنت فوتبالی استفاده شده است. این محصول، مانند چمن مصنوعی مدل سپیدار و مدل مگنولید، از محصولات سفارشی چمن مصنوعی فوتبالی به شمار می رود که بنا به درخواست و سفارش مشتریان تولید می‌شود. ویژگی مثبت چمن مصنوعی فوتبالی مدل مونوفیلامنت استفاده از الیاف تیولون هلند از نوع مونو فیلامنت با دیتکس (وزن الیاف) ۱۲۵۰۰ است. اگر بخواهیم انتقادی از مدل مونوفیلامنت داشته باشیم باید به موضوع تک بافت بودن این چمن اشاره کنیم که پیشنهاد می‌شود زمان اجرای آن حتماً از ماسه سیلیس استفاده شود تا طول عمر و کارایی این چمن را افزایش دهد.
در پایان می‌توان گفت که اگر خواسته شما از چمن مصنوعی فوتبالی بیشتر ویژگی‌های فیزیکی مانند دوام و طول عمر است، مدل مونوفیلامنت میتواند نیازهای شما را برآورده کند؛ اما اگر هدف شما از خرید چمن مصنوعی ویژگی های ظاهری و زیبایی آن است، قطعاً در این بخش از بازار گزینه بهتری را می توانید انتخاب کنید.
چمن مصنوعی فوتبالی مدل رینبو یکی از تخصصی‌ترین محصولات بازار است. اگر با دقت به الیاف این چمن نگاه کنید متوجه می‌شوید که این چمن هم ظاهری زیبا و تزینی دارد و هم دوام و استقامت آن بسیار بالاست. یکی از مهمترین ویژگی‌های چمن مصنوعی مدل رینبو استفاده از الیاف تنکیت هلند (تنکاته) است که تضمینی برای کیفیت و دوام این محصول به شمار می رود.
نظرات کاربران