فضای سبز حیاط

اصول طراحی فضای سبز حیاط

حیاط یکی از آن قسمت‌های خانه است که فقط و فقط با یک طراحی زیبا به دل می‌نشیند؛ این قسمت از خانه، همیشه با مجموعه‌ای از گل‌ها و گیاهان همراه بوده و نقش گوشه دنجی را بازی می‌کرده که شما در اوقات کسالت و ناراحتی، می‌توانسته‌اید به آن پناه ببرید. با شنیدن این صحبت‌ها، ممکن است بیشتر از هر زمان دیگری به فکر سر و سامان دادن فضای سبز حیاط خود بیفتید؛ جالب است بدانید که شما اولین کسی نیستید که چنین رویایی را در سر دارید. ما براساس نیاز شما، در این آموزش گام به گام تلاش می‌کنیم که ذهن‌تان را با ایده‌ها و طرح‌های گوناگون، آماده ساخت یک فضای سبز رویایی و منحصر به فرد کنیم.

حالا که تصمیم گرفته‌اید فضای سبز حیاط خود را سر و سامان دهید، بهتر است اینکار را بصورت صددرصد اصولی و دقیق انجام دهید. این مطلب، مجموعه‌ای از پرسش‌های طراحان تازه‌کار برای رسیدن به یک فضای سبز ایده‌آل است؛ با این پرسش‌ها همراه شوید، و جز به جز طرح خود را فراهم کنید.

اصول طراحی فضای سبز حیاط چیست؟

هر کاری اصول و ساختار مخصوص به خود را دارد؛ جالب است بدانید که طراحی فضای سبز هم اصول مربوط به خودش را دارد. این نکته هم حائز اهمیت است که اصول طراحی فضای سبز حیاط با اصول طراحی فضای سبز بالکن یا روف گاردن، بسیار متفاوت هستند؛ همین نکته، یکی از ویژگی‌های مقاله پیش روی شما را به شما گوش‌زد می‌کند: این مقاله دقیقا برای طراحی فضای سبز حیاط تنظیم شده است.

خب سوال اول این است: در زمان طراحی فضای سبز حیاط، به چه اصولی دقت کنیم؟

نکات زیر، مهم‌ترین اصول است:

1. تحلیل فضای موجود؛ مهم‌ترین قدم برای طراحی فضای سبز حیاط

ممکن است حیاط شما، متراژی به اندازه یک باغ داشته باشد یا ممکن است شما به اندازه یک حیاط خلوت کوچک، فضا داشته باشید. کارشناسان طراحی فضای سبز بر این باور هستند که اگر به نکته کلیدی زیر توجه کنید، متراژ هیچ تاثیری در زیبایی طرح شما نخواهد داشت.

نکته کلیدی: فضای موجود را به بهترین شکل آنالیز کنید.

شما باید از جهات متعددی، موقعیت حیاط خود را بررسی کنید و نیازها را در یک لیست بنویسید.

• ممکن است که حیاط شما یک پارکینگ هم باشد.
• ممکن است دیوارها یا سرامیک‌های‌تان قدیمی یا فرسوده باشند.
• ممکن است آبرسانی به حیاط مقداری سخت باشد.
• ممکن است قسمتی از آن با وسایل قدیمی پر شده باشد.
• ممکن است تخته سنگ‌ها یا موانع دیگری بر سر راه شما قرار داشته باشد.

موارد بالا، لیستی فرضی از آنالیز یک حیاط خلوت است. شما نیز باید چنین لیستی فراهم کنید و قسمت به قسمت حیاط خود را با دقت تحلیل کنید.

2. به‌کارگیری همه المان‌ها؛ یک انتخاب مقرون به‌صرفه

در این قسمت، باید به کمک طرح‌ها و ایده‌های اینترنتی، موانع و مشکلات حیاط خود را در طرحتان دخیل کنید. اجازه بدهید این موضوع را با یک مثال شفاف کنیم:

تصور کنید که سرامیک‌ها یا دیوارهای حیاط شما فرسوده شده‌اند و هزینه تعمیر این فرسودگی از توان شما خارج است؛ شما باید با طرح‌ها و ایده‌های خود، این فرسودگی‌ها را پنهان کنید یا از آن‌ها به عنوان المان‌های موجود در طراحی، استفاده کنید.

3. هر طرحی را بصورت جداگانه چک کنید

این نکته تا حدودی پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسد اما بسیار لازم‌الاجرا است. اگر قرار است که از گوشه حیاط به عنوان مکانی برای ساخت باربیکیو یا نصب کباب‌پز استفاده کنید، سعی کنید به آن قسمت بروید و مقداری از زمان خود را در آنجا سپری کنید. وقتی‌که به آن قسمت از حیاط رفتید، تلاش کنید که از جوانب متعددی آن قسمت را بسنجید:

• نور در این قسمت از حیاط، چه وضعیتی دارد؟
• آیا این قسمت از حیاط به شکلی طراحی شده که جلوی بادها و نسیم‌های احتمالی را خواهد گرفت؟
• بوی کباب‌پز به شکل مناسبی خارج خواهد شد یا با وارد شدن به خانه همسایه، مایه دردسر می‌شود؟

با بررسی و آنالیز طرح‌ها، جلوی هرگونه ضرری را خواهید گرفت؛ همچنین، طرح خود را بیمه خواهید کرد.

4. وسایل مورد نیاز را لیست کنید و نحوه مراقبت از آن‌ها را بیاموزید.

تصور کنید که برای طراحی فضای سبز خود، چند گونه گل و نهال سفارش داده‌اید. پیش از آنکه به سراغ کاشت این گل و گیاه بروید، باید نحوه نگهداری و میزان آب مصرفی این گیاهان را به دقت بررسی کنید؛ این مسئله به شما کمک می‌کند که از فضای طراحی شده، بصورت درازمدت به بهترین شکل مراقبت کنید و آسیب‌ها را به حداقل برسانید.

همچنین ممکن است شما برای حیاط خود، تاب یا وسایلی از این دست سفارش داده باشید؛ لازم است که جنس این وسایل را به دقت بررسی کنید و در صورت لزوم، به سقف‌های کاذب یا موارد مشابه بیندیشید.

آیا طراحی فضای سبز حیاط کوچک ممکن است؟

این سوال، یکی از پرتکرارترین پرسش‌ها در زمینه طراحی فضای سبز حیاط است؛ پاسخ به آن هم بسیار ساده است: اگر از خلاقیت ذهنی خود استفاده کنید، طراحی فضای سبز حیاط کوچک به بهترین شکل انجام خواهد شد.

بیشتر طراحان خانگی نگران این هستند که در یک حیاط کوچک نتوانند طراحی خاصی را پیاده کنند، درصورتی‌که این تفکر چندان دقیق و صحیح نیست. در ادامه این گفتگو، طرح‌هایی را مشاهده خواهید کرد که در حیاط‌های کوچک اجرا شده‌اند؛ دقت در این طرح‌ها، به شما کمک می‌کند که خلاقیت خود را افزایش دهید و با نگرش بهتری به سراغ طراحی فضای سبز بروید. طرح‌های زیر را با دقت بررسی کنید و به نکات زیر هر عکس، توجه کنید.

تکنیک طراحی: طراح این حیاط، با یک مانع اساسی روبرو بوده است؛ فضای موجود بسیار باریک بوده و حتما باید یک گذر هم در آن جای می‌گرفته است. طراح به بهترین شکل از پس مشکل بر آمده. او از دل محدودیت (الزام وجود یک گذر) یک طرح کلی در آورده و کلیت طرح را در حاشیه این گذر قرار داده است. سعی کنید همیشه محدودیت‌های پیش رو را به یک فرصت مناسب برای طراحی تبدیل کنید.

تکنیک طراحی: طراح در این حیاط، از خط‌های افقی پارکت‌ها و خط‌های عمودی نرده‌ها استفاده کرده تا چمن و گلکاری‌ها را بصورت نقطه کانونی دربیاورد. نکته مهم اینجاست که نقطه کانونی همیشه باید در مرکز طرح باشد، اما طراح با دقت و زیرکی، این نقطه را در گوشه قرار داده و بوسیله ابزارهای متنوعی مثل باکس گل و چراغ‌های باغی، نقطه کانونی را مستحکم کرده است.

تکنیک طراحی: این حیاط خلوت زیبا، با کمترین هزینه و ابزار طراحی شده است؛ اجزا به کار رفته در این طراحی، فلاورباکس و مقداری چمن است اما منظره‌ای که ایجاد شده بسیار بکر و منحصر به فرد به نظر می‌رسد. دقت در انتخاب گل‌های متنوع و گیاهان گوناگون، به این طرح رنگ و بوی خاصی داده است.

 مدل حیاط ویلا

تصویرهای این بخش، به شما کمک می‌کنند که با نگرش بهتری به سراغ طراحی فضای سبز اختصاصی خود بروید؛ در این قسمت تلاش کرده‌ایم که تصاویری را به نمایش بگذاریم که برای طراحی حیاط ویلا به کار می‌روند. نکته مهم در طراحی حیاط ویلا این است که معمولا نسبت به حیاط خانه‌ها بزرگ‌تر است و با المان‌هایی مانند استخر و آلاچیق، زیبا شده است.

نمونه طراحی فضای سبز

در این بخش از گفتگو، نمونه‌هایی منحصر به فرد و اختصاصی از طراحی فضای سبز را برای شما جمع‌آوری کرده‌ایم. این نمونه طراحی فضای سبز، به شما می‌آموزد که چطور از ابزار و وسایل گوناگون در طراحی خود استفاده کنید و خلاقیت را با آمیزه‌ای از شوق و شهامت به کار بگیرید.

حیاط سازی ساده

یکی از سوالاتی که ذهن بسیاری از ما را به خود مشغول کرده، این است که آیا می‌توانیم با پرداخت کمترین هزینه‌ها، یک حیاط سازی ساده انجام دهیم یا حتما باید هزینه‌های زیادی را پرداخت کنیم؟

بسیاری از طراحی‌ها با وجود اینکه هزینه زیادی به همراه داشته‌اند، شکست می‌خورند و بسیاری دیگر از طراحی‌ها با اینکه بسیار ساده و ارزان هستند، به بهترین شکل به پیش می‌روند. این شما و ذهن خلاق شماست که تعیین‌کننده است؛ پس با خیال راحت برای یک حیاط سازی ساده آماده شوید. در این بخش از گفتگو، تلاش می‌کنیم که با معرفی چند ایده ساده اما زیبا، ذهن ایده‌پرداز شما را فعال کنیم:

• جعبه میوه یا فلاور باکس؟

بجای صرف هزینه برای خرید باکس‌های مخصوص گل و گیاه، از جعبه‌های چوبی میوه‌ها برای کاشت گل استفاده کنید. حیاط سازی ساده به همین راحتی به پیش می‌رود.

• حائل‌های چوبی را با چه وسایلی جایگزین کنیم؟

یکی دیگر از وسایل پرهزینه برای طراحی حیاط، استفاده از حایل‌های چوبی است که هم جلوی نور را می‌گیرند و هم حریم باغچه را مشخص می‌کنند. شما به راحتی می‌توانید از پرده‌های پارچه‌ای شکیل برای نورگیر و از تخته‌سنگ‌ها و سنگ‌های ریز و درشت برای حایل‌گذاری استفاده کنید.

• آیا به صندلی‌های چوبی گران‌قیمت نیاز داریم؟

خرید صندلی و میزهای چوبی جزو پرداخت‌هایی است که قسمت قابل‌توجهی از بودجه شما را مصرف می‌کند. لازم نیست که حتما برای داشتن یک صندلی، به سراغ فروشگاه‌های گران‌قیمت بروید. شما خودتان می‌توانید صندلی خودتان را بسازید. راهکارهای زیادی برای  ساخت صندلی وجود دارد؛ استفاده از بلوک‌های سیمانی، استفاده از تنه درختان یا استفاده از انواع مسالح ارزان‌قیمت روش‌های جذاب و ساده‌ای برای ساخت یک صندلی اختصاصی است.

در هر حیاطی حداقل یک باغچه وجود دارد؛ پس می‌توانیم بگوییم که باغچه یکی از اجزای جدانشدنی حیاط خانه‌ها یا ویلاهاست. باغچه‌آرایی از جمله کارهای دلنشین در طراحی حیاط خانه است؛ البته این عمل لذت‌بخش، بدون رعایت اصول طراحی، به سختی پیش می‌رود و نتیجه مطلوبی هم نخواهد داشت.

ما به خوبی می‌دانیم که یکی از دغدغه‌های طراحان تازه‌کار خانگی، پیدا کردن نکته‌هایی است که بوسیله آن‌ها باغچه‌ها را به زیبایی بیارایند. قصد داریم سه نکته کلیدی برای طراحی یک باغچه زیبا و ساده را به شما بیاموزیم.

نکته اول: ابزار کار خود را پیش چشم داشته باشید

پیش از آنکه به سراغ باغچه آرایی بروید، ابزار کار خود را بشناسید. موارد زیر، پرکاربردترین مسالح برای باغچه آرایی هستند:

• انواع گل‌های زینتی و غیر زینتی
• نهال‌های درختان
• سنگ‌های رنگارنگ برای حاشیه‌سازی باغچه
• جعبه‌های گل
• چمن طبیعی و چمن مصنوعی

ابزاری که در بالا گفته شد، رایج‌ترین وسایل برای طراحی یک باغچه هستند. البته نکته اینجاست که شما از هر وسیله‌ای برای آراستن باغچه می‌توانید بهره ببرید. پس ابتدا، همه ابزارهای موجود برای آراستن باغچه را لیست کنید، پس از آن به سراغ مراحل بعدی بروید.

نکته دوم: از تکنیک تقارن یا عدم تقارن غافل نشوید؛

اجزا هر طراحی یا با یکدیگر متقارن هستند یا تقارنی ندارند. این نکته بسیار مهم است؛ یعنی اگر شما تصمیم گرفتید که چیدمان باغچه‌تان از یک الگوی خاص پیروی کند، تا انتهای مسیر آن الگو را دنبال کنید و ایده‌های جدید و متفاوت را وارد کار نکنید. به طور مثال، اگر تصمیم گرفتید که “در هر پنجاه سانتی‌متر از باغچه خود، یک نهال بکارید و پس از آن دو گل و مجددا یک نهال بکارید” این الگو را تا انتها به پیش ببرید و تغییری در نظم آن ایجاد نکنید.

نکته سوم: آب و هوا را جدی بگیرید.

بسیاری از ما با دیدن یک عکس از حیاط خانه‌ای در خارج از ایران، تصمیم می‌گیریم که از انواع گل و گیاه در باغچه خودمان استفاده کنیم. مشکل اینجاست که ممکن است بسیاری از گیاهان در آب و هوای شهر شما رشد نکنند و به سرعت از بین بروند. بهترین راه حل برای چنین مسئله‌ای، پرس و جو از گلخانه‌های محل زندگی شماست. زمانی‌که برای خرید گل و گیاه مخصوص باغچه به گلخانه رفتید، از کارشناسان درباره هر گیاه پرسش کنید و حتی اگر لازم شد، نکات و شرایط نگهداری هر گیاه را یادداشت کنید.

سخن پایانی:

در این گفتگو تلاش کردیم تا با ارائه نکته‌ها و نمونه‌کارهایی از طراحی حیاط، ذهن شما را برای یک طراحی ایده‌آل فعال کنیم. تمرکز این مطلب، بر ارائه نکته‌های ارزان‌قیمت در کنار ایده‌های بزرگ‌تر برای رسیدن به یک طراحی منحصر به فرد است. در قسمت حیاط سازی ساده، ایده‌هایی را معرفی می‌کنیم که به وسیله آن‌ها، یک حیاط ساده اما اختصاصی را طراحی کنید. همچنین در قسمت “مدل حیاط ویلا” نمونه‌کارهایی را ارائه می‌دهیم که با بودجه‌های بزرگ‌تری ساخته می‌شوند.