فضای سبز چیست؟

تعریفی از فضای سبز!

ما انسان‌ها هرروز ساعت‌های زیادی را به وقت‌گذرانی در مکان‌ها یا موقعیت‌هایی اختصاص می‌دهیم که آرامش ذهن و روانمان را تامین می‌کنند؛ یکی از محبوب‌ترین این موقعیت‌ها، فضای سبز و چشم‌اندازهای به دور از ماشین و خیابان است؛ فضای سبز نقش بسیار مهمی در آرامش شهرنشین‌ها دارد. وقتی که به کلمه فضای سبز فکر می‌کنیم، سوالات زیادی از ذهن ما عبور می‌کند که دوست داریم برای آن‌ها جواب مناسبی پیدا کنیم. سوال‌هایی مثل اینکه فضای سبز اصلا چی هست یا اینکه این مفهوم خیلی خوب چه فایده‌ای برای ما دارد.

همچنین برخی تصور می‌کنند که فضای سبز فقط مربوط به شهرداری است در صورتی که چنین نیست. در این پرسش و پاسخ پیش رو، تلاش می‌کنیم تا به مهم‌ترین سوالات شما درباره فضای سبز، از زبان متخصصان این زمینه، پاسخ بدهیم.

فضای سبز چیست؟

سوالی که بیشترین تکرار را به دوش می‌کشد، یک سوال خیلی ساده است: فضای سبز اصلا یعنی چه؟ آیا فضای سبز با فضای سبز شهری یک معنای متفاوت دارد؟ خب، اول باید به شما بگوییم که فضای سبز با فضای سبز شهری دو موضوع متفاوت هستند و باید بصورت جداگانه بررسی شوند؛ حالا فضای سبز یعنی چه؟

فضای سبز شهری یعنی چه؟

یعنی قسمت‌هایی از یک شهر که با چمن، درخت و گل و گیاه آراسته شده تا از آلودگی شهرها کم کند و آرامش بیشتری به ساکنان و رهگذران بدهد.

فضای سبز چه فایده ای دارد؟

فایده فضای سبز چیست؟ چرا اصلا باید درباره چنین موضوعی مطلبی را بخوانیم؟ چرا باید زمان‌های زیادی را در فضای سبز بگذرانیم؟ چرا باید به بقای فضای سبز کمک کنیم؟

بعد از شنیدن کلمه “فضای سبز” این سوالات از ذهن خیلی از مردم عبور می‌کند؛ جالب است بدانید که بیشتر آن‌ها جواب دقیقی هم برای این پرسش‌ها ندارند و صرفا در ذهن خود تکرار می‌کنند که «فضای سبز خوب است، چون بقیه می‌گویند خوب است.» اجازه بدهید که یک‌بار برای همیشه، علت اهمیت فضای سبز را از زبان کارشناسان این عرصه بشنویم تا ارزش آن برای همیشه در ذهن ما بماند.

1. جلوگیری از آلودگی هوا

می‌توان گفت که مهم‌ترین نقش فضای سبز، کاهش آلودگی هوا و کمک به یک تنفس سالم است؛ ریه‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین قسمت‌های بدن، نقش تامین اکسیژن را دارند. آلودگی هوا، میزان اکسیژن موجود در در هوای شهرها را کاهش می‌دهد و موجب مشکلاتی مثل، خستگی دائمی، کرختی و خواب نامنظم و بی‌کیفیت می‎شود؛ مناسب‌ترین گزینه برای ساکنان شهرهای آلوده، گذراندن قسمتی از وقت در زیر درختان و بر روی چمن‌ها است، جایی‌که اکسیژن بیشتری برای وارد کردن به بدن وجود دارد.

2. زیباسازی

یکی دیگر از نقش‌های فضای سبز، کمک به زیباتر شدن شهرهاست؛ شهری را تصور کنید که در میدان‌ها و اطراف خیابان‌هایش هیچ درخت و چمنکاری‌ای وجود ندارد، پارک‌ها بی‌رنگ و روح هستند و گیاهان یا خشک شده‌اند یا پژمرده. چنین شهری، جلوه بصری بسیار بدی دارد، انرژی منفی زیادی به ساکنان خود می‌دهد و استرس و ناراحتی را بیشتر می‌کند. حالا شهری را تصور کنید که در هر قدمش چمنها و درخت‌ها قرار دارند و گل‌های رنگارنگ بر سر خیابان‌ها، حس زندگی را به رهگذران منتقل می‌کنند. مطمئنا شما از جمله کسانی هستید که شهر دوم را برای سکونت انتخاب می‌کنید.

3. محیطی به دور از آلودگی صوتی

آلودگی صوتی مشکلی است که کمتر انسانی به آن توجه می‌کند، چراکه دائما با آن سر و کله می‌زند و این سر و کله زدن همیشگی، چنین مشکلی را برای ما انسان‌ها عادی کرده است. آلودگی صوتی در درازمدت، اثرات بسیار مخربی بر روح و روان انسان‌ها می‌گذارد. ما آدم‌ها نیاز داریم که ساعت‌هایی از روز را در جاهایی بگذارنیم که به‌جای صدای بوق و ماشین، نجوای پرندگان و آوای ریختن آب فواره‌ها بر چمن ها فضایش را پر کرده است.

4. کارکردهای تخصصی فضای سبز؛

اگر سوالات بالا را از یک متخصص فضای سبز بپرسید، علاوه بر توضیحاتی که ما در قسمت‌های قبلی دادیم، مقداری هم توضیحات و تفاسیر علمی به شما ارائه می‌دهد که همگی بر اهمیت فضای سبز تاکید دارند.؛ ما تلاش کرده‌ایم که این صحبت‌های تخصصی را تا حدود زیادی ساده و خلاصه کنیم تا شما از آن‌ها لذت ببرید:

• فضای سبز یا فضای باز تا حدودی موجب تنظیم دمای هوای شهرها می‌شود.
• فضای باز رطوبت محیط را به مقدار قابل‌قبولی افزایش می‌دهد.
• درختان موجود در محوطه‌های فضای سبز، موجب کاهش سرب می‌شوند؛ سرب موجود در شهرها، عاملی بسیار خطرناک برای سلامت انسان‌ها است.

انواع فضای سبز و فضای باز

اجازه بدهید برای شروع این موضوع، از شما یک سوال بپرسیم:

آیا شما دوست دارید علاوه بر اینکه به مرکز شهر دسترسی دارید و می‌توانید همه کارهای اداری خود را به راحتی انجام دهید، در یک مکان خیلی بکر و سرسبز هم زندگی کنید؟

مطمئنا پاسخ شما بله خواهد بود.

اما مشکل اینجاست که همیشه هر کسی عاشق زیبایی‌های طبیعت و فضای سبز بوده، باید از محیط شهری فاصله می‌گرفته تا به مقداری سرسبزی برسد. ما هم وقتی از فضای سبز صحبت می‌کنیم، همه تصور می‌کنند منظورمان، دشت‌ها و چمن‌زارهای وسیع است که در خارج از شهرها قرار دارد. این تصور اشتباه است. چون هر موقعیت و مکانی، در هر اندازه‌ای که باشد، می‌تواند فضای سبز مخصوص به خود را داشته باشد.

ممکن است از ما بپرسید که مگر فضای سبز هم انواع دارد که هر شخصی متناسب با نیاز خود، نوع مخصوصی از آن را انتخاب کند؟ بله حتما. برای گرفتن جواب خود، موارد زیر را که شامل انواع فضای سبز است، با دقت مطالعه کنید.

1. فضای سبز برون شهری

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای حریم گذاری بین شهرها، شهرک‌ها یا مجتمع‌ها، استفاده از کمربندهای درخت، شمشاد یا چمن است؛ در برخی موارد از چمن مصنوعی نیز استفاده می‌شود. زمانی‌که قصد دارید برای سفر از شهر خود خارج شوید، به این کمربندهای سبز حاشیه شهرها دقت کنید.

2. فضای سبز یا فضای باز درون شهری

یکی از محبوب‌ترین انواع فضای سبز، فضای سبز درون شهری است؛ این مورد شامل پارک‌ها، بوستان‌های کوچک و بزرگ، میدان‌ها، پارک‌های کودکان، زمین‌های فوتبال، چمنکاری های اطراف مجتمع‌های مسکونی و تفرج‌گاه‌های کوچک حاشیه خیابان‌ها می‌شود. می‌توان گفت که این نوع از فضای سبز، رایج‌ترین نمونه فضای سبز است که روزانه بسیاری از انسان‌ها را در خود جای می‌دهد. همچنین باید گفت که این قسمت از شهرها، معیار مهمی برای مهمان‌ها و مسافران هستند، چراکه علاوه بر خوش آب و هوا بودن، موقعیت‌های مناسبی برای اسکان مسافران بدون خانه هستند.

3. پارک‌های ملی

پارک ملی نمونه اعلایی از فضای سبز به شمار می‌رود. مجموعه‌های تفریحی بسیار بزرگ که معمولا چندین گونه گیاهی و حیوانی را در خود جای می‌دهند و موقعیت‌های مناسبی برای گذراندن آخر هفته یا تعطیلات رسمی هستند. پارک‌های ملی معمولا دربردارنده طبیعت‌های دست‌نخورده‌ای هستند که شامل رودخانه، آبشار و کوه می‌شود.

4. پارک‌های جنگلی

پارک‌های جنگلی، نمونه دیگری از فضای سبز بزرگ محسوب می‌شوند؛ مهم‌ترین تفاوت پارکهای جنگلی با پارکهای ملی در طبیعی یا مصنوعی بودن آن‌هاست. پارک‌های جنگلی معمولا مدیریت‌شده هستند و امکانات رفاهی بیشتری را در خود جای داده‌اند، از طرفی دیگر، پارک‌های ملی محیطی وحشی‌تر را در بر می‌گیرند.

5. فضای سبز خیابانی

فضاهای سبز خیابانی شامل چمنها و درخت‌های حاشیه خیابان‌ها، میدان‌ها، حاشیه بزرگراه‌ها و پیاده‌روها می‌شود. این تکه‌های فضای سبز، برای ایمن‌سازی ترافیک‌ها و زیباسازی شهر، عملکرد بسیار مناسبی دارند. گفتنی است که در برخی از خیابان‌ها که امکان آبیاری نیست، از چمن مصنوعی برای ساخت فضای سبز استفاده می‌شود.

6. فضاهای سبز خصوصی و نیمه خصوصی

فضای سبز خصوصی و نیمه خصوصی، همان چیزی است که ما قولش را به شما داده بودیم. در قسمت قبلی گفتیم که هر کسی متناسب با متراژ یا موقعیتی که دارد، می‌تواند فضای سبز مخصوص به خود را داشته باشد. در ادامه صحبتمان، چند نکته طلایی به شما معرفی می‌کنیم تا بتوانید یک فضای سبز خصوصی منحصر به فرد طراحی کنید.

چگونه یک فضای سبز اختصاصی طراحی کنیم؟

اگر قسمت‌های قبلی را با دقت خوانده باشید، این سوال برای شما پیش می‌آید که اجرای فضای سبز شهری یا فضای سبز پارک‌ها که به عهده نهادهای شهرداری است، پس دانستن این نکته‌ها چه فایده‌ای برای ما دارد؟

جواب بسیار ساده است: شما با بررسی نمونه‌های بزرگ‌تر فضای سبز، ایده‌هایی می‌گیرید که به طراحی فضای سبز خصوصی شما، کمک بزرگی خواهد کرد. در این قسمت از گفتگو، ما تلاش می‌کنیم که برخی از نکات مهم طراحان فضای سبز را برای شما به زبان ساده توضیح دهیم؛ این نکات به شما کمک می‌کنند که یک فضای سبز اختصاصی برای خود طراحی کنید.

نکته کلیدی اول: وحدت کلی

وحدت کلی، یعنی رعایت این نکته که طراحی فضای باز باید متناسب با شکل و ساختار ساختمان باشد. شما نمی‌توانید برای یک ساختمان سنتی، فضای سبزی مدرن طراحی کنید یا برعکس. علاوه بر این، رعایت اصولی مثل تم کلی رنگ و استفاده از عناصر وحدت‌بخش، به زیبایی بیشتر فضای سبز و ساختمان کمک شایانی می‌کند. بعضی از طراحان فضای سبز، از این فاکتور با عنوان هارمونی و کنتراست یاد می‌کنند.

نکته کلیدی دوم: نقشه کلی

پیش از آنکه کوچک‌ترین قدمی در راستای عملی کردن ایده خود بردارید، یک نقشه کلی برای طراحی فضای سبز طراحی کنید؛ به عبارت دیگر، سعی کنید که همه کارهایی را که قرار است انجام شود، ابتدا بر روی کاغذ اجرا کنید، سپس به زمینه عملی قضیه فکر کنید. این نکته مهم به شما کمک می‌کند که یک تصویر کلی از طراحی در ذهن شما شکل بگیرد و نقص‌های طراحی پیش از عملی شدن و صدمه مالی، پیش چشم شما بیاید.

نکته کلیدی سوم: توجه به هزینه و زمان.

فراموش نکنید که پیش از اجرای طرح  باید به هزینه کلی ایده خود فکر کنید. خبر خوب برای شما این است که شما می‌توانید به راحتی هزینه‌های طراحی فضای سبز را کم کنید. بگذارید با یک مثال، این قضیه را روشن کنیم؛ تصور کنید که شما برای طراحی باغچه روبروی ویلای خود، قصد انجام چمن‌کاری و درخت‌کاری دارید؛ اگر نگاهی بیندازید به هزینه‌های مربوط به کاشت چمن طبیعی و مسائل پس از آن (مثل هزینه آبیاری هفتگی، هزینه کودبرگ‌ها و آراستن چمن‌ها) متوجه می‌شوید که بخش قابل‌توجهی از درآمد ماهانه خود را باید به نگهداری از این چمن‌ها اختصاص بدهید.

حالا راهکار ما به شما چیست؟ شما به راحتی می‌توانید چمن مصنوعی را جایگزین چمن طبیعی کنید؛ علاوه بر حذف کردن هزینه‌هایی مثل خرید تخم چمن و کاشت آن، در مصرف آب، زمان و پول صرفه‌جویی می‌کنید.

برای مشاهده قیمت‌های باورنکردنی چمن مصنوعی سایت چمنزار، بر روی عبارت «فروشگاه چمن مصنوعی» کلیک کنید.

پیمانکاری فضای سبز چیست؟

حالا که زیر و بم مسائل مربوط به فضای سبز را بررسی کردیم و به مهم‌ترین پرسش‌ها درباره این موضوع جواب دادیم، بهتر است به این سوال معروف هم نگاهی بیندازیم که پیمانکاری فضای سبز دقیقا چیست؟

گروه‌ها و مجموعه‌های کاری زیادی، در ازای دریافت پول خدماتی با عنوان پیمانکاری فضای سبز ارائه می‌دهند؛ این مجموعه‌ها، ابتدا موقعیت و مکان شما را بررسی می‌کنند، سپس برای شما طراحی می‌کنند و پس از آن‌، طراحی را به اجرا در می‌آورند. این مجموعه‌ها معمولا از مهندسان فضای سبز و متخصصان این عرصه استفاده می‌کنند تا خدمات بهتری به شما ارائه بدهند.

مجموعه چمنزار به شما پیشنهاد می‌کند که فقط درصورتی به فکر استفاده از پیمانکار فضای سبز باشید که متراژ شما برای اجرا فضای سبز، بسیار زیاد است و در موارد دیگر، که قصد ساخت فضای سبز بالکن یا حیاط کوچکی را دارید، از خلاقیت‌های شخصی خودتان استفاده کنید.

یک پیشنهاد بسیار ویژه:

کارشناسان مجموعه چمنزار همیشه آماده هستند تا بهترین مشاوره را برای استفاده از چمن مصنوعی به شما ارائه بدهند؛ فراموش نکنید که می‌توانید با استفاده از چمن مصنوعی مجموعه ما و همچنین پیشنهادهای مشاوران این مجموعه، یک فضای سبز منحصربه فرد را طراحی کنید.

سخن پایانی

در ابتدای این پرسش و پاسخ، به سوالات شما درباره تعریف فضای سبز و تفاوت آن با فضای سبز شهری پرداختیم. بعد از آن، تلاش کردیم تا مهم‌ترین علت‌های اهمیت فضای سبز را برای شما بیان کنیم؛ مسائلی مثل، کاهش آلودگی صوتی، کاهش سرب، کاهش آلودگی هوا و زیباسازی، جزو مهم‌ترین دلایل اهمیت فضای سبز برای ما بودند.

بعد از تعریف این موضوع، انواع فضای سبز را به شما معرفی کردیم و گفتیم فضای سبز خصوصی، همان گزینه‌ای است که اکثر مردم به دنبالش هستند و راه رسیدن به آن را نمی‌دانند. طراحان داخلی که معمولا برای مشاوره دادن به شما، هزینه‌های بسیاری دریافت می‌کنند، از اصول کلی رایجی استفاده می‌کنند؛ ما هم سه اصل مهم طراحی خصوصی را به شما معرفی کردیم تا با صرفه جویی در زمان و هزینه به یک فضای سبز ایده‌آل و اختصاصی برسید.