فضای سبز ویلا

اصول طراحی فضای سبز ویلا

همانطور که به خوبی می‌دانید، ویلا و خانه‌های ویلایی بدون داشتن فضای سبز منحصر به فرد و جذاب، ویلا نمی‌شوند. یکی از مهم‌ترین معیارهای خرید یا ساخت ویلا، توجه ویژه به دکوراسیون داخلی و فضای سبز اطراف آن است. بسیاری از مالکان ویلاها ترجیح می‌دهند که فضای سبز ویلا را خودشان طراحی و اجرا کنند. این مسئله از جهات متعددی گزینه مناسب‌تری است. ما در این گفتگو، تلاش می‌کنیم که مهم‌ترین اصول طراحی فضای سبز ویلا را به شما معرفی کنیم و در کنار آن، با راهکارهای متخصصان، شما را در اجرای طرح‌ها یاری کنیم.

صفر تا صد طراحی فضای سبز ویلا

همانطور که گفتیم، طراحی شخصی فضای سبز ویلا از زوایای گوناگونی، گزینه مناسب‌تری است؛ مهم‌ترین تفاوت یک فضای سبز دست‌ساز با یک فضای سبز از قبل طراحی‌شده، این است که فضای سبز دست‌ساز شخصی‌تر و دنج‌تر است؛ همچنین شما می‌توانید از ایده‌های ذهنی خود برای ساخت آن استفاده کنید و در نهایت، محصول دستان خود را در مقابل چشم داشته باشید.

در این مطلب، قصد داریم ابتدا به المان‌هایی که در طراحی فضای سبز ویلا مفید هستند اشاره کنیم، سپس به سراغ اصول کلی طراحی فضای سبز ویلا برویم؛ با ما همراه باشید.

ایده های طراحی فضای سبز ویلا؛ چه المان‌هایی در طراحی به کار می‌روند؟

این سوال بسیاری از کسانی است که قصد دارند فضای سبز ویلا را خودشان طراحی کنند. آن‌ها می‌خواهند بدانند که آیا می‌توان از آلاچیق، آب‌نما یا موارد نظیر آن‌ها در طراحی ویلا بهره برد؟ اگر قابل‌استفاده هستند، بهترین روش برای استفاده ازین موارد چیست؟

در این قسمت از گفتگو، می‌کوشیم تا این المان‌ها را بصورت جداگانه بررسی کنیم:

آلاچیق

معمولا در ویلاهایی با محوطه باز بزرگ به کار می‌رود و یک چارچوب کلی به طراحی شما می‌دهد؛ شما می‌توانید در مرکزیت طراحی خود، از یک آلاچیق استفاده کنید. دقت کنید که از این المان، به منظور چارچوب بندی طراحی هم استفاده می‌شود. همچنین به این نکته توجه داشته باشید که بهتر است برای آلاچیق خود، مسیرها و گذرهایی را با سنگ یا مواد دیگر طراحی کنید.

آب‌نما

نسبت به آلاچیق، نیاز به بودجه کمتری دارد و مسافت کمتری را هم اشغال می‌کند؛ پس گزینه مناسبی برای ویلاهای کوچک‌تر است. نکته خیلی مهم این است که طراحی شما حتما باید یک نقطه مرکزی داشته باشد؛ برای ویلاهای کوچک، ما پیشنهاد می‌کنیم که آب‌نما را در مرکزیت طرح قرار دهید تا کلیت فضای سبز شما زیبا به نظر برسد.

چمن طبیعی یا مصنوعی

احتمالا به این نکته فکر کرده‌اید که فضاهای خالی اطراف آب‌نما یا آلاچیق به چه شکلی باید پر شوند. باید با دقت بسیار، همه محوطه فضای سبز خود را با عناصر زیباکننده پر کنید. قسمتی از آن را با جعبه‌های گل، قسمتی دیگر با آب‌نما، قسمت‌هایی با درخت و نهال و سایر قسمت‌ها با چمن طبیعی ی یا مصنوعی. این مسئله بسیار مهم است که شما در کلیت امر، یک عامل وحدت‌بخش داشته باشید. یعنی وقتی که از دور به طراحی خود نگاه می‌کنید، حضور یک المان بیشتر از سایر المان‌ها به چشم بخورد؛ معمولا چمن طبیعی یا مصنوعی این وظیفه را به عهده دارد، پس از آن غافل نشوید.

انواع پل و گذر

احتمالا به این موضوع فکر کرده‌اید که جوی‌های آب را هم در طراحی خود بگنجانید و در کنار آن، از پل‌ها و گذرهای خاکی هم در طرح خود بهره ببرید. دقت کنید که این جوی‌های آب در نهایت به یک آب‌نما یا یک حوضچه متصل شوند. همچنین طراحی خود را به شکلی به پیش ببرید که مسیرها و گذرها در حاشیه فضای سبز قرار داشته باشند. البته عناصر وحدت‌بخش مثل آلاچیق یا آب‌نما، گزینه‌های مناسبی برای طراحی گذر هستند. یعنی شما می‌توانید آلاچیق را هدف قرار دهید و چهار مسیر و گذر برای آن طراحی کنید.

جعبه گل و گیاه

از این المان با عنوان فلاور باکس هم استفاده می‌شود. نکته اینجاست که شما باید بهترین مکان‌ها را برای قرار دادن فلاور باکس انتخاب کنید. هر جای خالی‌ای با یک جعبه گل پر می‌شود اما آیا آنجا، بهترین قسمت برای قرار گرفتن این جعبه است؟ دقت کنید که از این مورد، به تعداد زیاد و کلیشه‌ای استفاده نکنید و در نهایت، یک نظم کلی را رعایت کند.

اصول طراحی فضای سبز ویلا چیست؟

حالا که ابزار مورد نیاز برای طراحی فضای سبز را معرفی کردیم، باید مقداری هم درباره اصول طراحی فضای سبز ویلا صحبت کنیم. نکته مهم این است که شما در طراحی خود، ابزار بالا را با مفاهیم و نکاتی که در این قسمت بیان خواهند شد، در کنار هم قرار دهید، تا یک طرح مناسب منحصر به فرد ایجاد کنید.

اصل اول طراحی فضای سبز: وحدت کلی؛

همانطور که در قسمت قبلی هم اشاره کردیم، بسیار مهم است که طراحی شما در کلیت امر، یک شکل خاص داشته باشد. مفهوم وحدت کلی از این جهت مهم است که شما به سمت طراحی‌های کلیشه‌ای یا بدون برنامه ریزی نروید؛ سعی کنید از عناصر وحدت‌بخش و چارچوب‌ساز در طرح خود استفاده کنید. از راهکارهای زیر بهره ببرید:

• راهکار اول:

از آلاچیق یا آب‌نما به عنوان مرکز طرح خود استفاده کنید.

• راهکار دوم:

طراحی شما در کل باید با یک تم یا رنگ خاص پوشیده باشد؛ از چمن مصنوعی یا طبیعی برای این طراحی استفاده کنید؛ همچنین از باکس‌های گل و گیاه برای حاشیه کار بهره ببرید.

• راهکار سوم:

اگر از یک آب‌نما برای مرکزیت طرح خود استفاده کردید، سعی کنید از نهرهای آب به عنوان چارچوب یا حاشیه طرح بهره ببرید و در نهایت، یک چرخه آب برای طراحی خود ایجاد کنید؛ به شکلی که آب در جریان باشد و از سمتی به سمت دیگر برود، بدون اینکه آبی به جوی بریزد یا آبی از جوی خارج شود.

اصل دوم در طراحی فضای سبز ویلا: توجه به آب و هوا؛

این نکته بسیار مهم است و در صورت توجه نکردن به آن، آسیب‌های جدی به فضای سبز شما وارد خواهد کرد.

نکته اینجاست که برای طراحی فضای سبز ویلا باید به موقعیت ویلای خود دقت کنید. طراحی فضای سبز ویلا در شمال با طراحی فضای سبز ویلا در دیگر نقاط کشور بسیار متفاوت است. در قسمتی از ایران، شما باید از مصالح ساختمانی خاصی برای تولید آلاچیق یا پل استفاده کنید؛ همچنین در قسمت دیگری از ایران، شما نمی‌توانید از پل چوبی بهره ببرید.

توجه به میزان بارش‌ها و وضعیت آب هم نکته بسیار مهمی است؛ در قسمت‌هایی از ایران، شما باید از چمن مصنوعی یا درختان و گل و گیاه‌های کم‌آب بیشتر از سایر گیاهان استفاده کنید.

اصل سوم در طراحی فضای سبز ویلا: تاکید؛

تاکید یکی از اصول مهم طراحی داخلی است که در فضای سبز هم به کار گرفته می‌شود. در بعضی موارد، شما یکی از المان‌های طراحی خود را بیشتر از سایر آن‌ها دوست دارید؛ مثلا شما یک حوضچه یا استخر در ویلای خود دارید و قصدتان این است که این استخر بیشتر از سایر قسمت‌های فضای سبز به چشم بیاید. در چنین مواردی طراحان از روش‌های متعددی استفاده می‌کنند تا استخر را برجسته کنند؛ به این روش، “تاکید” می‌گویند. با استفاده از ابزاری نظیر گذرها یا چمنکاری می‌توان تاکیدهای خوبی ایجاد کرد.

یک راهکار ساده برای رسیدن به تاکید:

دقت به خط‌ها، یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای برجسته کردن یک المان است. بهتر است منظورمان را کمی بیشتر توضیح دهیم؛ خط‌های افقی (مثلا خط سرامیک‌ها، گذرها یا مسیرهای رفت و آمد) و عمودی (مثل خط تنه درختان، خط ستون‌ها یا موارد اینچنینی) که در نتیجه طراحی‌های ما ایجاد می‌شوند  می‌توانند به برجسته سازی یک قسمت از طرح کمک مهمی بکنند. کافی است که شما این خطوط را هدایت کنید تا در نهایت به اطراف المان مورد نظر شما برسند. در این صورت، به شکلی نامحسوس اما دقیق، برجسته سازی را انجام داده‌اید.

اصل چهارم در طراحی فضای سبز: ایستایی یا مقاومت کلی.

این نکته در طراحی فضای سبز ویلا بسیار مهم است؛ چراکه معمولا ما ویلاها را در بازه‌های نسبتا طولانی رها می‌کنیم و به سراغ زندگی شهری خود می‌رویم. بسیار مهم است که طراحی شما در مجموع، به شکلی باشد که با تغییرات آب و هوایی، کم‌آبی یا خطرات احتمالی از بین نرود و خود را حفظ کند. بسیار دقت کنید که از گل و گیاه، درختان، سیم‌کشی‌ها، مصالح و موادی استفاده کنید که کاملا با موقعیت آب و هوایی شما مطابق هستند تا در صورت بروز فجایع، کمترین آسیب را ببینند.

محوطه سازی ویلا چیست؟

محوطه سازی نام دیگری برای طراحی فضای سبز است؛ طراحان داخلی در کنار طراحی فضای سبز داخل ویلا یا خانه از اصطلاح “محوطه سازی” برای طراحی فضای باز استفاده می‌کنند. همچنین برخی از متخصصان طراحی از محوطه سازی را راهی برای چارچوب بندی طراحی می‌دانند؛ یعنی شما طراحی خود را به شکلی پیش ببرید که یک چارچوب و حصار کلی در اطراف طرح شما قرار داشته باشد. زمانی‌که از حصار صحبت می‌کنیم، منظورمان این نیست که به دور فضای سبز خود حصار کشی کنید، بلکه منظور راهکارها و شیوه‌هایی است که بصورت نامحسوس، یک کلیت و چارچوب به فضای بیرونی شما بدهند.

سوال اصلی اینجاست که: با چه روش‌هایی محوطه سازی و چارچوب ویلا ایجاد می‌شود؟

نکات کلیدی زیر، به شما کمک می‌کنند که بهترین ایده‌ها برای محوطه سازی را دریافت کنید:

نکته کلیدی اول: نورپردازی؛

در طراحی خود، نورپردازی را فراموش نکنید؛ نورپردازی معمولا به دو شکل، چراغ‌کاری در دیوار یا استفاده از چراغ‌های حیاطی انجام می‌شود. دقت شما باید بر این مسئله باشد که اطراف جاده‌ها و مسیرهای رفت و آمد را با نورپردازی مشخص کنید. همچنین در دل درخت‌ها و گل و گیاه هم می‌توانید از چراغ‌های متنوع و رنگارنگ بهره ببرید.

نکته کلیدی دوم: مسیر ورودی؛

هر فضای سبزی، نیاز به یک راه ورود دارد؛ این نکته معمولا در طراحی‌ها از یاد می‌رود. راه ورودی به شکل خاصی به طراحی شما می‌دهد و باعث حفظ شدن وحدت کلی آن می‌شود.

نکته کلیدی سوم: معماری محوطه سازی

در برخی موارد، نیاز است که مقداری هم ساخت و ساز کنید تا محوطه ویلای شما کامل شود. منظور ما این است که از ساختن سکوهای مخصوص نشستن یا تاب و آلاچیق‌های سیمانی فاصله نگیرید؛ چراکه در بسیاری از موارد، گزینه‌های مناسبی برای پر کردن فضای خالی هستند. علاوه بر این‌ها، ممکن است در قسمتی از حیاط ویلای خود، نیاز به ساخت دیوار یا بنایی‌های دیگری باشد. در کل دقت کنید که از این ایده‌ها هم در طراحی خود استفاده کنید.

سخن آخر

برای طراحی فضای سبز یا حیاط ویلا، از ابزار گوناگونی می‌توانیم استفاده کنیم؛ آلاچیق‌ها، آب‌نماها، مسیرهای رفت و آمد و گذرهای چوبی و سنگی گزینه‌های مناسبی برای طراحی یک ویلا هستند. دقت کنید که با استفاده از اصول طراحی ویلا و نکته‌های کاربردی که ما به شما معرفی کردیم، از حداقل ابزار خود استفاده کنید تا در مجموع، یک طراحی منحصر به فرد و نسبتا کم‌هزینه را رقم بزنید. در پایان، اگر در جستجوی ایده‌های بیشتر برای فعال کردن خلاقیت ذهن خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله “اصول طراحی فضای سبز” را مطالعه کنید.